ZAŁOŻENIA SYSTEMU

I System powstał, aby zapewnić wszystkim uczniom, nauczycielom i pracownikom ZSS w Tarnobrzegu, warunki bezpiecznego funkcjonowania na terenie Placówki

II Opiera się na procedurach zapobiegania i reagowania podczas występowania sytuacji kryzysowych, likwidacji ich skutków dla dziecka, nauczyciela, opiekuna, pracownika szkoły

III  Choroba nie zwalnia dorosłych i samego dziecka z pracy nad jego zachowaniem

IV  System oddziaływań w sytuacjach kryzysowych powinien być:

• stabilny
• niezawodny
• nie zawiera zbędnych elementów
• oszczędny w działaniu
• przejrzysty

V Każdy nauczyciel, opiekun, pracownik  ZSS w Tarnobrzegu, powinien mieć świadomość określania sytuacji kryzysowej:

1. sygnały ostrzegawcze
2. faza nawarstwiania
3. wybuch
4. następstwa, konsekwencje

wg opracowanego wzorca (algorytmu) i stosować wypracowane procedury postępowania tj:

1. czy ja tu rządzę
2. czy jestem bezpieczny
3. czy otoczenie jest bezpieczne
4. czy „sprawca” (dziecko, uczeń) jest bezpieczny > jeśli nie to!

• czekam na wsparcie innego nauczyciela, opiekuna
• wzywam pomoc
• wyciągam konsekwencje

 VI Zakłada stworzenie bezpiecznych procedur (zasad) postępowania z uczniem przejawiającym zachowania trudne:

• agresja ( gryzienie, kopanie, bicie, szarpanie, drapanie, rzucanie przedmiotami, posiadanie niebezpiecznych przedmiotów)
• autoagresja
• agresja werbalna
• bójki
• złość
• upór

zachowania problemowe:

• krzyk
• samowolne oddalanie się
• kradzież
• uporczywy brak higieny
• zachowania o charakterze seksualnym: publiczne obnażanie się, onanizm, intymny dotyk

VII Określa strefy oddziaływania systemu na terenie ZSS w Tarnobrzegu: szatnia, stołówka szkolna, korytarze szkolne, sale lekcyjne, pracownie dydaktyczne, sala gimnastyczna, boisko szkolne, plac zabaw, czas wycieczki szkolnej

VIII Kodeks złości  określa „co rozumiemy poprzez złość” ?

• na kogoś
• na coś
• o coś
• po coś
• bo nie wiem co mogę zrobić
• bo mi coś jest
• nie wiem czemu
• nie mam sił

i zasady panowania nad gniewem i uporem” : określone procedury wdrażane w poszczególnych klasach z uczniami przejawiającymi takie zachowania

 CELE SYSTEMU

1. Ograniczenie występowania sytuacji kryzysowych na terenie Zespołu Szkół Specjalnych w Tarnobrzegu, związanych z zachowaniami trudnymi i problemowymi uczniów.
2. Stworzenie bezpiecznych dla zasad postępowania z uczniami stwarzającymi zagrożenie dla siebie samych (autoagresja) lub otoczenia (agresja).
3. Opracowanie „kodeksu złości” , który określa: „co się stanie jeśli uczeń przekroczy ustalone zasady”

 ZASADY SYSTEMU

1. Obowiązują wszystkich uczniów, nauczycieli, opiekunów, pracowników Zespołu Szkół Specjalnych w Tarnobrzegu, rodziców
2. Powinny być dostosowane do najsłabszego
3. Porządkują świat dziecka
4. Są przedstawione wszystkim
5. Określają schemat postępowania w sytuacji problemowej, kryzysowej

IX WDRAŻANIE DZIAŁAŃ W FAZACH

 1 Zapobieganie zachowaniom - określanie sytuacji kryzysowej (V)

• działania redukujące prawdopodobieństwo wystąpienia zachowania problemowego – sygnały ostrzegawcze
• prognozowanie – faza nawarstwiania
• działania uprzedzające, mające na celu ograniczenie skutków danego zachowania – np.: perswazja, odwrócenie uwagi, przypomnienie ustalonych zasad, regulamin itp.

2. Reagowanie

• działania hamujące wystąpienie zachowania – faza wybuch – pomoc, wsparcie innego nauczyciela, opiekuna
• działania ograniczające (w przypadku autoagresji, agresji siłowej) – powstrzymanie, przytrzymanie, bezpieczne techniki ograniczenia ruchów
• unieszkodliwienie zagrożenia – „sprawca” nie jest bezpieczny – czekać na pomoc! ( wezwanie rodzica, pogotowie inne służby)
• przeszukanie rzeczy osobistych ucznia (plecak, odzież), w przypadku kradzieży (zgoda rodzica)

3. Odbudowa, przywracanie , konsekwencje

• działania sprawdzające przywrócenie zasad i porządku - zrozumienie ich przekroczenia przez ucznia (dostosowane do najsłabszego)
• wyciąganie konsekwencji – mają uczyć a nie karać

 PRACE NAD MODYFIKACJĄ ZACHOWAŃ TRUDNYCH ­– NARZĘDZIA STOSOWANE PRZEZ ZSS W TARNOBRZEGU

SYSTEM WZMOCNIEŃ – NAGRODY, PRZYWILEJE, KONSEKWENCJE

 Co rozumiemy przez zachowanie? - wszystko to co organizm robi w określonym czasie

1. Zachowanie pożądane – to zachowanie, które chcemy aby występowało w czyimś repertuarze zachowań.
2. Zachowanie niepożądane – to zachowanie , które chcemy wyeliminować z czyjegoś repertuaru zachowań.
3. Wychowawca, nauczyciel wprowadza pracę nad zachowaniem niepożądanym ucznia stosując:

• Wzmacnianie
• Naśladowanie
• Modelowanie
• Wygaszanie

1. Uczenie się to tworzenie skojarzeń między bodźcami a reakcjami
2. Zadowolenie wzmacnia skojarzenia (prawo efektu)
3. Powtarzanie wyuczonej reakcji wzmacnia skojarzenia (prawo ćwiczenia)
4. Wykorzystanie lubianej rzeczy do nauczenia nielubianej
5. Obserwować zachowania – tzn. co organizm mówi lub robi
6. Zwracanie uwagi nasila zachowani niepożądane – to co zauważamy drażni nas i przeszkadza > zdarza się częściej - czyli jeśli czegoś nie zauważamy z czasem znika
7. Czasem zachowania trudne powstają przypadkowo i trudno je wyeliminować, nie zawsze możemy się dowiedzieć dlaczego powstają > ale tez wygasają
8. Odwrócenie uwagi się przydaje
9. Jedno zachowanie powoduje ciąg zdarzeń
10. Jeśli nie wzmacniamy to stopniowo reakcja, której się obawiamy zanika
11. Otoczenie czasami przeszkadza
12. Najgwałtowniejsza forma bojowego zachowania wynika ze strachu
13. Stosowanie nagrody – za wykonanie określonego zadania, polecenia, pracy: systemy żetonowe, naklejki punkty, słodycze, pomoc, komputer telefon, plac zabaw, ulubiona zabawa, wyjście na wycieczkę, udział w konkursie, mniej pracy domowej
14. Stosowanie przywilejów – ma je uczeń, który przestrzega reguł lub ponosi konsekwencje ich działania: wycieczka, wybór zabawy, samodzielność, wyjazd na konkurs z nagrodami, zawody sportowe, zwolnienie z obowiązków, czas z kolegą, rodzicem, kino, koncert, czas wolny
15. Kogo dotyczą zasady: zasady chronią dziecko, nauczyciela, pracowników szkoły, opiekunów

      16 .Wprowadzenie systemu poleceń wydawanych przez nauczyciela powinien być przemyślany:

• po co je wydajemy?
• jak je wydajemy?
• komu je wydajemy?
• co zrobić jeśli dziecko go nie wykona?
• czy w ogóle wierzymy, że dziecko je wykona?

     17. Systemy żetonowe nastawione na nagrodę:

 - odbieranie punktów przydzielonych

 -  przyznawanie punktów za zachowania pożądane lub brak zachowań   niepożądanych

Systemy żetonowe nastawione na konsekwencje:

- odbieramy przywilej jeśli pojawi się zachowanie niepożądane

18. Radzenie sobie z sytuacją trudną :

• konfrontowanie
• dystansowanie
• samokontrola
• szukanie wsparcia społecznego
• przyjmowanie odpowiedzialności
• pomysły rozwiązywania problemów
• pozytywne przewartościowanie
• ucieczka, unikanie
• koncentracja na problemie
• myślenie życzeniowe
• podkreślanie pozytywnych stron
• samooszukiwanie
• redukcja napięcia
• izolowanie się